Żołnierze tworzący 3. Batalion Strzelców Podhalańskich pod dowództwem mjr. Marka Kmiecika pojawili się w Łużnej 3 kwietnia, by odwiedzić Cmentarz Wojenny nr 123 Łużna Pustki. W czasie wizyty przewodnikiem żołnierzy po okolicy stał się wójt gminy Łużna, Mariusz Tarsa.
Żołnierze odwiedzili miejsce wiecznego spoczynku żołnierzy-Polaków, tj. 20 pułku i 100 pułku. Wizyta w Łużnej była dla mundurowych częścią podróży śladami założycieli 3 Pułku Strzelców Podhalańskich.
Jak opisuje w relacji z wizyty Gmina Łużna, wskazując na znaczenie cmentarza Łużna -Pustki dla Strzelców Podhalańskich:
Góra Pustki to pierwsze miejsce przełamania rosyjskich pozycji w największym starciu na froncie wschodnim w dziejach całej I wojny światowej. Starcie to jest częścią potężnej ofensywy, która przeszła do historii jako bitwa pod Gorlicami (odbyła się pół roku po bitwie łowczowskiej). Skutki klęski w bitwie gorlickiej rzuciły Rosję na kolana z taką siłą, że Rosja z tych kolan już nie wstała: dwa lata później pogrążyła się w krwawej rewolucji, dzięki czemu w kolejnym roku niepodległość ogłosiła Polska…
Dziś Polacy marzą o porównywalnej w skutkach rosyjskiej katastrofie militarnej na Ukrainie…
Wspomniany cmentarz nr 123 kryje głównie żołnierzy austriackich narodowości polskiej. Jest to największa wojenna nekropolia ówczesnej Galicji: liczy więcej mogił niż cmentarz pod Monte Cassino…
Zdobycie góry Pustki było największą wiktorią w dziejach austriackiego 20 pułku, złożonego głównie z Sądeczan i Podhalan (również w kadrze oficerskiej). W trzy lata po bitwie gorlickiej, garstka wiarusów 20 PP (w tym Józef Giza) przejęła władzę w nieodległym od Pustek Tarnowie i ogłosiła odrodzenie Polski w październiku 1918 r., uprzedzając w tym np. Warszawę i Kraków.
Natychmiast potem Józef Giza uczestniczył w przejęciu austriackiego garnizonu w nieodległym od Pustek Nowym Sączu i przyjęciu 20 PP, który pociągami nadjechał aż z Włoch, zastraszając po drodze Słoweńców, Austriaków i Czechów, aby nie próbowali zatrzymać Podhalan i Sądeczan, wracających do domu ze skończonej światowej wojny.
Z przybyłych koleją weteranów tego 20 PP Giza współtworzył pierwszą jednostkę górską Wojska Polskiego: nowosądecki 1 PSPodh, którego pododdziały natychmiast potem, z austriacką bronią, ruszą do walk z Czechami, blokując m.in. w bitwie skoczowskiej dostępu do Bielska-Białej: przyszłego garnizonu 3 PSPodh.
Wracając do zdobycia góry Pustki w 1915 r., drugą jednostką, która ją zdobyła, jest 100 Pułk austriacki, złożony z Polaków właśnie z okolic Cieszyna i Bielska Białej, zatem również z górali z Beskidów Zachodnich. Zaprawieni weterani tej jednostki po skończeniu I wojny zorganizują 3 Pułk Strzelców Podhalańskich, którego tradycję będzie kontynuował dziś 3 batalion strzelców podhalańskich.
Źródło info: UG w Łużnej
Napisz komentarz
Komentarze