Zbiórka na remont i konserwację Łemkowskiej Kapliczki we wsi Długie

Zrzutka dotyczy przeprowadzenia prac remontowych i konserwatorskich, łemkowskiej kapliczki, która jest ozdobą wsi Długie, w gminie Sękowa. Jest duża szansa na to, że remont zostanie przeprowadzony jeszcze w obecnym roku. Warunek? Musi udać się uzbierać konkretną kwotę – tak, by prace mogły wystartować. Wszystko zależy od powodzenia zrzutki. 

Całkowity przewidywany koszt prac rekonstrukcyjnych, remontowych i zabezpieczających wynosi 20 tysięcy złotych. Niestety sporządzona wycena po dwóch miesiącach od jej sporządzenia może ulec zmianie wskutek wzrostu cen... wszystkiego.

Planowany remont będzie przeprowadzony przez Szymona Modrzejewskiego, znanego wielu z Was założyciela Stowarzyszenia Magurycz. To właśnie ta organizacja, nie bacząc na okoliczności i przed czasami dofinansowań brała się do ciężkiej pracy i ratowała przed zniszczeniem absolutnie unikatowe obiekty w naszym regionie.

Kilka słów o kapliczce

W 2012 roku kapliczka została postawiona do pionu (wstępnie złożona) przez wolontariuszy Stowarzyszenia Magurycz. Obecnie wymaga jednak ponownego złożenia, wyczyszczenia i konserwacji. W ramach remontu zaplanowane są szczegółowe zadania, m.in.: dorobienie brakujących elementów: kamiennej kuli, metalowych drzwiczek oraz wieńczącego kapliczkę kutego krzyża. Planowane jest też wstawienie do wnęki oryginalnej figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Postaci na figurze mają wcześniej odzyskać utracone... głowy (figura aktualnie znajduje się w depozycie).

Pamiętajcie, długość życia kapliczki w Długiem zależy od nas!

Dlaczego została wybrana akurat ta kapliczka?

Kapliczka przydrożna w Długiem została postawiona w 1869 roku, ufundowana przez Mychawa Kusaiłę. Znajduje się na działce 75/45. Na terenie terenie dawnej Łemkowszczyzny nie ma drugiej takiej. Ta kapliczka jest jedynym w swoim rodzaju wytworem łemkowskich kamieniarzy. Jednocześnie należy do grupy najstarszych na Łemkowszczyźnie. Zasługuje na ochronę.

Fundator kapliczki w tym samym czasie zapewnił też środki na stworzenie krzyża stojącego za prezbiterium nieistniejącej już dziś cerkwi w Długiem. Cerkwi nie ma, krzyż pozostał w całości zachowany (był remontowany na przełomie lat 80 i 90 XX w.).

Kapliczka z wnęką, wykonana z piaskowca powstała w którymś z pobliskich łemkowskich warsztatów kamieniarskich – w Bartnem lub Krempnej. Jej obecna kondycja wynika z nieplanowanych działań podjętych przez wolontariuszy Stowarzyszenia Magurycz latem i jesienią 2012 roku, które miały miejsce podczas wcześniej zaplanowanego remontu innej kapliczki w Długiem. 

To, co wolontariusze zdążyli zrobić miało charakter działań wstępnych. Ponieważ nie było jednak wiadomo, kiedy i czy w ogóle nastąpi jej dalszy remont, pokusili się oni o złożenie zlokalizowanych elementów kapliczki „na sucho”, aby zabezpieczyć je przed rozproszeniem lub uszkodzeniem. Później przez kilka lat w otoczeniu kapliczki składowana była dłużyca.

Robili, co mogli, by uchronić kapliczkę przed zniszczeniem. Dziś chcą zrobić wszystko, co możliwe, by powróciła w pełnej krasie w krajobraz naszego regionu.

Kapliczka składa się z następujących elementów:

• jednostopniowej, prostopadłościennej podstawy, złożonej z dwóch elementów, której dolna krawędź znajduje się na poziomie gruntu,
• prostopadłościennej kostki unoszącej okazały gzyms, która wyposażona jest w kutą wgłębnie inskrypcję następującej treści (ukośniku rozdzielają wersy): ФУНДАТОР / МИХАВ КУСАИЛА / Р.Б. 1869
• prostopadłościennego fazowanego od dołu okazałego gzymsu, który unosi cokół, 
• prostopadłościennego cokołu z obszerną, półkoliście zwieńczoną wnęką w licu, w której znajdowała się rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem; wnękę chroniły niezachowane żelazne drzwiczki,
• piaskowcowej rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem, która pozbawiona jest głów, a przechowywana przez pana Jerzego Szczepkowskiego w Czarnem,
• okazałego gzymsu podciętego niemal ćwierćwałkiem,
• dwuspadowego daszku zwieńczonego pierwotnie kulą – nie zachowaną dziś,
• kutego żelaznego krzyża łacińskiego z wolutami, esownicami i trójliśćmi na końcach ramion wykonanymi z płaskownika – to ustalenie możliwe było dzięki rysunkowi technicznemu wykonanemu przez żołnierzy armii austro-węgierskiej w 1915 r. Ów szczegółowy rysunek miał bez cienia wątpliwości wskazywać tymczasowy pochówek poległych żołnierzy, stąd jego dokładność. Możemy się domyślać, że spełnił swoją rolę, a jednocześnie jest bezcennym dokumentem, źródłem ikonograficznym dla nas (fragment rysunku można widoczny jest na jednym ze zdjęć powyżej).

Całość tej tymczasowo złożonej kapliczki odchylona jest nieznacznie od pionu. Stan zachowania charakteryzuje się niewielką powierzchniową utratą spoiwa przez materiał skalny. Całość obiektu pokryta jest nawarstwieniami pochodzenia atmosferycznego, produktami erozji oraz mikroorganizmami (sinice, mchy, porosty), które wysoce negatywnie wpływają na kamień.

Warunki ekspozycji, stan zachowania oraz zgromadzony materiał ikonograficzny nakazują podjęcie możliwie jak najszybciej prac remontowych, konserwatorskich i rekonstrukcyjnych, których celem jest przywrócenie kapliczce pierwotnego wyglądu oraz powstrzymanie procesów erozyjnych.

Zakładany program prac konserwatorskich, remontowych i zabezpieczających obejmuje: 

• Demontaż obiektu,
• Wykonanie betonowego fundamentu,
• Usunięcie ze wszystkich elementów obiektu nawarstwień atmosferycznych oraz mikroorganizmów metodami mechanicznymi w zależności od stanu zachowania i chemicznymi za pomocą: Alkutex Fassadenreiniger-Paste oraz Imprägnierung BFA – producent: Remmers,
• Ewentualne odsolenie elementów obiektu metodą migracji do rozszerzonego środowiska: woda destylowana, lignina lub Enstalzungskompresse – producent: Remmers – decyzja po wykonaniu prób na obecność soli podczas prac remontowych,
• Uzupełnienie drobnych ubytków formy za pomocą czysto mineralnej zaprawy Funcosil Restaurierungmörtel – producent: Remmers, barwionej w masie w zależności od potrzeb,
• Uczytelnienie inskrypcji kamieniarskimi metodami tradycyjnymi,
• Rekonstrukcja kamiennej kuli wieńczącej dach kapliczki,
• Rekonstrukcja żelaznego krzyża – zabezpieczenie antykorozyjne,
• Rekonstrukcja żelaznych drzwiczek – zabezpieczenie antykorozyjne,
• Rekonstrukcja piaskowcowych głów Matki Boskiej i Dzieciątka Jezus,
• Montaż obiektu na ustabilizowanym i izolowanym podłożu po uprzednim wyposażeniu jego elementów w dyble/klamry ze stali nierdzewnej,
• Zabezpieczenie obiektu przed rozwojem mikroorganizmów za pomocą Adolit M flüssig – producent: Remmers,
• Hydrofobizacja za pomocą Funcosil FC – producent: Remmers,
• Dokumentacja opisowa i fotograficzna prac w wersji elektronicznej.

Celem powyższych czynności jest przede wszystkim przywrócenie pierwotnej formy obiektowi (rekonstrukcje) oraz powstrzymanie erozji materiału skalnego z którego jest on wykonany, poprzez ograniczenie procesów fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych, które mają decydujący wpływ na destrukcję materiału skalnego – wyjaśnia Jakub Łobocki, założyciel zrzutki z Wolnej Grupy Beskid Niski.

Prace, które są zaplanowane bez wątpienia wpłyną pozytywnie na stan zachowania kapliczki. Oczywiście, w dalszym ciągu kapliczka wraz ze swoim otoczeniem, zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi będzie utrzymywana w stałej czystości. Jeśli chcecie dorzucić swoja cegiełkę, link do zrzutki znajdziecie TUTAJ

Zrzutka została utworzona z inicjatywy członków facebookowej grupy: Wolna Grupa Beskid Niski