Diorama to wspólna inicjatywa samorządu powiatowego i gminy Łużna. Na wspólne zlecenie 2 samorządów, Pracownia Konserwacji Zabytków „Arkona” z Krakowa wykonała „Opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej dla budowy zespołu obiektów dioramy bitwy gorlickiej z 1915 roku na wzgórzu Pustki w Łużnej, na podstawie udostępnionego przez zamawiającego opracowania „Diorama Bitwy Gorlickiej, Łużna wzgórze Pustki”.
Koszt opracowania 55,3 tys. zł samorządy pokryły po połowie.
Opracowanie zawiera: koncepcję programowo-funkcjonalną budowy obiektów dioramy bitwy gorlickiej, szacunkową wycenę budowy oraz wizualizację obiektów. Koncepcja programowa dioramy jest dziełem dyrektora Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszom Zdzisława Tohla.
W czasie spotkania Starostwie Powiatowym w Gorlicach, obecni na nim mieli okazje zapoznać się ze szczegółami tego projektu. Projekt przedstawili wójt gminy Łużna Kazimierz Krok, starosta Mirosław Wędrychowicz i dyrektor Zdzisław Tohl.
Zdzisław Tohl omawiając projekt, powiedział, że do realizacji takich pomysłów potrzebny jest „wariat. Oczywiście wariat w pozytywnym tego słowa znaczeniu, czyli człowiek który nie boi się wielkich wyzwań i śmiało realizuje swoje wizje. Takim właśnie wariatem okazał się wójt gminy Łużna, którego determinacja doprowadziła do powstania zaprezentowanej koncepcji.
28 czerwca w Łużnej, na wzgórzu Pustki odbędzie się uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod remontowaną na cmentarzu wojennym nr 123 Gontynę. W uroczystości tej wezmą udział liczni przedstawiciele władz jak również delegaci służb dyplomatycznych państw których obywatele brali udział w wielkiej bitwie 1915 roku.
Starosta Mirosław Wędrychowicz stwierdził, że będzie to świetna okazja by rozpocząć budowę koniecznej dla realizacji koncepcji dioramy koalicji nacisku.
Powiat i gmina Łużna podejmują działania, aby projekt został wpisany na przez Zarząd Województwa Małopolskiego na Listę Projektów Indywidualnych w ramach działania 9.3 Przygotowanie Inwestycji Strategicznych.
Diorama w raz z dwoma sąsiadującymi z nią cmentarzami z czasów I wojny ma być częścią Parku Pamięci Wielkiej Wojny.
O atrakcyjności turystycznej tego typu obiektów świadczyć może choćby przykład czeskiej miejscowości Sławków. Ta niewielka położona na Morach miejscowość przyciąga wielkie rzesze turystów chcących obejrzeć zlokalizowana tam diorame ukazującą jedną z najważniejszych bitew wojen napoleońskich, bitwa pod Austerlitz, zwana także "bitwą trzech cesarzy". Oczywiście bitwa pod Gorlicami „cieszy” się znacznie mniejsza sławą ale jej znaczenie dla losów I wojny światowej jest niepodważalne.
Projekt jaki przedstawiono w starostwie zakłada, że główny budynek zespołu mieszczący dioramę zlokalizowany będzie w wyrobisku dawnego kamieniołomu, tworzącego naturalną przestrzeń ekspozycyjną. Oprócz niego mają powstać trzy nieduże pawilony wystawiennicze (czwarty znajduje się w głównym budynku dioramy) poświęcone żołnierzom narodów biorących udział w bitwie: austriacki, węgierski, polski, rosyjski. Założenie uzupełnia budynek gastronomiczny przy parkingu, połączony pionem windowym z budynkiem głównym, który otwiera trasę turystyczną dla zwiedzających.
Drugą część Parku Pamięci Wielkiej Wojny stanowią cmentarze wojenne nr 122 i 123, nad którymi góruje usytuowana osiowo drewniana gontyna (w trakcie rekonstrukcji). Całość założenia będzie zamykać wieża widokowa usytuowana na szczycie wzgórza Pustki.
Wnętrze budynku zostało podzielone na dwie kondygnacje.
Na parterze znajdzie się obszerny hol wejściowy i wszystkie funkcje uzupełniające: sala kinowa, sala konferencyjna, część administracyjna z zapleczem technicznym oraz jeden z pawilonów tematycznych. Sala główna z ekspozycją dioramy bitwy gorlickiej zajmie całe piętro budynku. Hol główny, w którym znajdą się kasa ze sklepikiem i pomieszczenie ochrony, pełnić ma również funkcję edukacyjno-wystawową
W sali dioramy zwiedzający znajdą się na balkonie widokowym skąd będą oglądać przygotowany spektakl.
Realizm pola walki ma być podkreślony specjalnymi efektami multimedialnymi. W sali dioramy projektuje się jedno z największych kin 5D z zastosowaniem wielkoformatowego ekranu LED oraz dodatkowymi efektami specjalnymi: drgania na podestach, podmuchy od wystrzałów, dym w miejscach wystrzałów, dźwięk dookólny i kierunkowy
Po opuszczeniu budynku dioramy turyści kładką będą mogli przejść na teren nad wyrobiskiem kamieniołomu na skraju urwiska. Stąd można będzie kontynuować trasę turystyczną, zwiedzając kolejne dwa pawilony tematyczne, a następnie cmentarz z gontyną. Ostatnim punktem programu mogło by być wejście na wieżę widokową na szczycie wzgórza Pustki, skąd rozpościera się wspaniała panorama Beskidów, zamknięta na horyzoncie granią Tatr.
Zaplanowano także drogi dojazdowe i parkingi dla samochodów.
Diorama w Łużnej to oczywiście dopiero projekt, projekt poparty zaprezentowaną koncepcja. To czy zostanie zrealizowany zależy w dużej mierze od przychylności władz województwa. Wysokie koszty realizacji uniemożliwiają jego samodzielna realizację przez lokalne samorządy, konieczne jest co najmniej współfinansowanie zewnętrzne.
Powiat gorlicki pomimo, że znajduje się w wojewódzkiej czołówce jeśli chodzi o pozyskiwanie środków zewnętrznych jest jednak silnie upośledzony jeśli chodzi o środki na działania kulturalne. Największa kwota jaka udało się wygenerować to 4 miliony złotych przeznaczonych na remont kasztelu.
Drogi, mosty, chodniki, kanalizacje czy też wodociągi to bardzo istotne dla komfortu życia mieszkańców inwestycje. Takie projekty jak diorama są jednak nie mniej istotne. Dobrze „skrojona” i skoordynowane oferta nastawiona na turystów może sprawić, że powiat w końcu wykorzysta w pełni możliwości jakie tkwią w naszej ziemi. Przyszłoroczna 100 rocznica wielkiej bitwy wydaje się być „ostatnim dzwonkiem”. Możemy teraz wykorzystać szansę, albo zapomnieć o niej na wiele lat lub na zawsze.
BP
wizualizacja: Pracownia Konserwacji Zabytków „Arkona” z Krakowa
Napisz komentarz
Komentarze