Film ten to śmieszno-gorzka opowieść o Janie Piszczyku, człowieku który całym swoim życiem, wszystkim co robi stanowi kwintesencję konformizmu. Dodatkowo Jana Piszczyka prześladuje pech.
Główny bohater Jan Piszczyk (Bogumił Kobiela) od wczesnej młodości starał się jak najlepiej dopasować się do aktualnej tendencji społecznej i politycznej. Przed wojną zapisał się do harcerstwa. Niestety, mimo usilnych starań, skompromitował się podczas defilady. Niezrażony niepowodzeniem zapragnął zostać korporantem, lecz podczas antysemickich zajść na uniwersytecie wzięto go za Żyda. Podczas II wojny światowej założył upragniony mundur podchorążego, ale trafił do oflagu. Wreszcie wraz z nastaniem PRL wydawało się, że los się do niego uśmiechnął. Nie na długo. Zostaje zwykłym szarym urzędnikiem, wskutek dziwnego zbiegu okoliczności zostaje przeszukany przez Urząd Bezpieczeństwa i w taki sposób pozbawiony skrzętnie gromadzonych pieniędzy. Kiedy w kolejnej pracy stara się być lojalny wobec szefa, koledzy uznają to za lizusostwo i służalczość, mszcząc się na nim za brak solidarności z nimi. Zostaje wyrzucony z pracy i ... zupełnie nie wie, co zrobić ze swoją wolnością.
Film mimo komediowego charakteru jest bardzo odważny, jak na tamte lata. Jego powstanie stało się możliwe po odwilży, która nastąpiła po czasach stalinowskich. Film, stanowiący polskie rozliczenie z historią, nie pozostaje także obojętny wobec ówczesnej teraźniejszości, czyli wobec czasów komunizmu.
Piszczyk rozpaczliwie szuka akceptacji ze strony otoczenia. A szukając akceptacji, jest w stanie wejść w sojusz z każdą ideologią, która obieca poprawić jego pozycję społeczną. I właśnie dlatego jest postacią niejednoznaczną. Piszczyk nie jest tylko bezbronnym, niegroźnym pechowcem. Jest osobą, która dokonuje w życiu wyborów. Tak się jednak składa, że wybory zawsze są nietrafne, konformistyczne, a sam Piszczyk – pozbawiony skrupułów, cyniczny i oportunistyczny.
Piszczyk nie myśli w żadnym wypadku o walce za ojczyznę. Myśli tylko o ratowaniu siebie, o własnej pozycji społecznej, własnych oszczędnościach, osobistych zyskach. Stoi w zupełnej opozycji względem wspólnoty narodowej, pracowniczej czy rówieśniczej.
Mimo upływu lat film nic nie stracił na aktualności, wystarczy się tylko rozejrzeć dookoła, a wśród nas zobaczymy wielu takich Piszczyków, takich którzy nie zważając na nic i na nikogo idą po przysłowiowych trupach po swoje. Potrafią się idealnie wpasować w każdy układ, śliniąc się i przymilając do swoich patronów. Mają przy tym zawsze usta pełne wzniosłych słów, gdzie Bóg, honor i ojczyzna, gdzie krew i blizna, a tak naprawdę to tylko mała gnida.
źródło: własne i polskiemuzy.pl
Napisz komentarz
Komentarze