Ulica Śniadeckich w Nowym Sączu: to właśnie miejsce, na którym skupia się teraz uwaga wielu osób. Właśnie tam jeszcze przez kilkadziesiąt godzin będzie funkcjonowała Izba Wytrzeźwień, z której korzystali m.in. mieszkańcy naszego powiatu.
Sprawa jest jednak przesądzona.
O północy z 31 grudnia 2022 roku na 1 stycznia 2023 wygasa umowa, którą samorządy naszego powiatu podpisały z sądecką wytrzeźwiałką. Umowa nie zostanie przedłużona.
Dlaczego?
Dlatego, że Izba Wytrzeźwień, która do tej pory wspierała nasz region po prostu przestaje istnieć. O sprawie tej pisaliśmy w wielu artykułach, ponieważ problem funkcjonowania i opłacania sądeckiej Izby Wytrzeźwień powracał w tym roku wielokrotnie. Informacja o jej zamknięciu była jednak swoistym szokiem.
Jak dotychczas działała Izba Wytrzeźwień?
O to zapytaliśmy w sądeckim MOPSie, któremu podlegała Izba Wytrzeźwień (zgodnie ze statutem MOPSu).
haloGorlice:
Ile osób rocznie obsługiwano w sądeckiej Izbie Wytrzeźwień?
MOPS w Nowym Sączu:
W 2018 r. było to 2524 osób,
w 2019 r. – 2173 osób,
w 2020 r. ze względu na pandemię COVID -19 liczba osób została ograniczona do jednej osoby na salę, dlatego też przyjęto mniej osób – 1805,
w 2021 r. nadal były ograniczenia – przyjęto 1479 osób,
w 2022 r. (ograniczenia do końca kwietnia ze względu na COVID-19) przyjęto - 1768 osób.
hG:
Czy zamknięcie Izby było zaskoczeniem, czy raczej nieuchronną decyzją?
MOPS:
Ze względu na koszty było nieuchronną decyzją.
hG:
Ile kosztowało roczne utrzymanie Izby Wytrzeźwień?
MOPS:
W 2021 r. był to koszt rzędu 1 537 396,43 złotych, w tym roku (2022) ok. 1 840 450,44 zł.
hG:
Ile osób pracowało w sądeckiej Izbie Wytrzeźwień?
MOPS:
Pracowało tu 14 osób i trzech lekarzy.
hG:
Jaka była górna wartość (promile), powyżej której nie można było przyjąć osoby?
MOPS:
Górna granica powyżej której nie można było przyjąć osoby do Izby Wytrzeźwień (jest to zagrożenie życia)
- dla mężczyzn nie może przekroczyć 4 promili,
- dla kobiet nie może przekroczyć 3,5 promila,
Zmieniająca statut sądeckiego MOPSu uchwała została podjęta w październiku br. przez radę miasta Nowego Sącza. Jest definitywna.
Izba Wytrzeźwień została otworzona w 1981 roku. Znika po 41 latach funkcjonowania.
Szczegółowo pisaliśmy o tym w tekście >>>Kolejne pytania o Izbę wytrzeźwień w Nowym Sączu. Mamy odpowiedzi
Wtedy też zaczęły się liczne pytania o to, jak teraz będzie rozwiązywany problem osób nietrzeźwych, które znalezione zostaną na terenie naszego miasta i powiatu.
Czy da się żyć bez wytrzeźwiałki?
Gdzie będą zatem trafiać osoby nietrzeźwe, które zostaną znalezione np. w pobliżu rynku po upojnej nocy?
W czasie listopadowej sesji Rady Miasta (24 listopada 2022 roku), zastępca burmistrza, Łukasz Bałajewicz wypowiedział zdanie, które jasno określa najbardziej prawdopodobny scenariusz życia bez możliwości skorzystania z usług Izby Wytrzeźwień:
Jeżeli nie będzie izby wytrzeźwień, to obciążymy przede wszystkim SOR i gorlicką policję.
Najprawdopodobniej osoby nietrzeźwe będą więc trafiać prosto w ramiona gorlickich medyków ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego.
Jak wskazano powyżej, czasem Izba Wytrzeźwień nie była w ogóle opcją dla osób pod wpływem alkoholu. Do tej pory, do Izby Wytrzeźwień mogła zostać przetransportowana osoba, która miała co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi, ale nie więcej niż wspomniane 4 promile (mężczyźni) lub 3,5 promila (kobiety). Jeśli ta górna granica została przekroczona, sytuację traktowano jako stan zagrożenia życia człowieka i osobę kierowano od razu do szpitala. Obecnie, jeśli nie będzie innej możliwości, osoby, którymi normalnie zajęto by się na Izbie Wytrzeźwień, będą najprawdopodobniej trafiać właśnie do szpitala.
Dlaczego nie zorganizujemy zatem takiej Izby we własnym zakresie, np. w ramach powiatu?
Te rozważania władz miasta relacjonowaliśmy w tekście >>>Coraz więcej działań na rzecz utworzenia izby wytrzeźwień w Gorlicach
Co jednak bardzo ważne: prowadzenie Izby Wytrzeźwień nie jest obowiązkowe. Owszem, miejsca takiego odosobnienia można tworzyć, ale nie ma takiego prawnego obowiązku. Jak wynika z art. 39 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
[Izby wytrzeźwień; wykonywanie zadań izby wytrzeźwień przez inne placówki]
1. Organy samorządu terytorialnego w miastach liczących ponad 50 000 mieszkańców i organy powiatu mogą organizować i prowadzić izby wytrzeźwień.
Zadanie to ma więc charakter fakultatywny, nieobowiązkowy i dotyczy jedynie tych powiatów i miast, które spełniają określony przepisem ustawy wymóg.
Co dodatkowo ciekawe:
Na mocy art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych. Jak wynika z orzecznictwa sądowoadministracyjnego, Jeżeli zatem gmina, z uwagi na liczbę mieszkańców, nie może utworzyć izby wytrzeźwień, to nie może również przekazać w drodze porozumienia innej gminie prowadzącej izbę wytrzeźwień zadania, które na niej, zgodnie z wolą ustawodawcy, nie ciąży.
Informacja ta pojawia się w wielu opracowaniach na temat pytania o możliwość prowadzenia izby wytrzeźwień (tu za: Wyrok NSA z dnia 6 października 2015 r., II GSK 1881/14 oraz powołane tam orzecznictwo; BAS Kancelarii Sejmu, Ocena skutków prawnych regulacji komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, druk nr 2782, z 25 listopada 2022 r.)
Bez Izby Wytrzeźwień da się żyć
Niestety, to nie oznacza, że w jedną noc znikną wszystkie incydenty związane z nadużywaniem tej substancji. To zaś powoduje, że trzeba rozważyć różne scenariusze.
W Tarnowie Izbę zlikwidowano w 2013 roku. Do końca grudnia 2022 funkcjonować będzie Punkt opieki nad osobami nietrzeźwymi. Prowadzony jest on na zlecenie gminy miasta Tarnowa przez jedną z organizacji pozarządowych. Co będzie w 2023 roku? Miasto zamierza zlecić organizacji pozarządowej prowadzenie ogrzewalni, która będzie działała na podstawie przepisów z zakresu pomocy społecznej (trwa postępowanie konkursowe w tej sprawie).
Aktualna sytuacja przedstawia się tak, że najbliższa Izba Wytrzeźwień od 1 stycznia będzie znajdowała się... w Krakowie. By jednak można było tam przewieźć kogokolwiek, miasta/gminy muszą zawszeć odpowiedniej treści umowy. Bez nich (a więc bez odpowiednich finansów, które będą za tym podążały), rozwiązanie problemu osób nietrzeźwych, które z jakiegoś powodu wybrały na miejsce noclegu np. przystanek autobusowy, jakąś wiatę, ławeczkę parkową czy choćby płytę gorlickiego rynku, będą musiały być zabezpieczane w dostępny nam sposób.
To zaś powoduje, że ciężar opieki nad nimi spadnie prawdopodobnie najpierw na naszych policjantów, a później na pracowników gorlickiego szpitala, którzy staną się swoistą ostatnią deską ratunku.
Pytania się mnożą, a najważniejsze stają się te o konsekwencje tego rozwiązania: czy jest ono właściwe? Ale i alternatywnie: czy stać nas na inne?
Pół żartem-pół serio można więc stwierdzić, że tak naprawdę nie wiadomo, gdzie osoby nietrzeźwe obudzą się po sylwestrowej nocy, która wymknie się im nieco spod kontroli.
Napisz komentarz
Komentarze