Najpierw getto, potem egzekucja setek ludzi w lesie Garbacz i tzw. Buciarni

79. rocznica likwidacji gorlickiego getta przypada już w najbliższy czwartek, tj. 19 sierpnia. Z tej okazji miasto Gorlice zaprasza do udziału w uroczystościach upamiętniających te tragiczne wydarzenia. W czasie obchodów nastąpi oficjalne otwarcie Siduru Przechodniów.

Tego samego dnia w Gorlickim Centrum Kultury, zaprezentowany zostanie też okolicznościowy program artystyczny. Darmowe bilety można odebrać w Pawilonie Historii Miasta (ilość biletów ograniczona).

Co się działo prawie 80 lat temu w Gorlicach?

Przez lata na Ziemi Gorlickiej, „w Tyglu Kultury” współistnieli Pogórzanie, Łemkowie i Żydzi. Bardzo wyraźny był szczególnie rys religijny, który dzielił społeczność na katolików, grekokatolików, prawosławnych i wyznawców judaizmu. Mimo różnic, przedstawiciele tych społeczności współistnieli na tym terenie pokojowo.

Jak opowiada na swojej stronie UM Gorlice:

Przed II wojną światową kwitło życie kulturalne i religijne gorlickich Żydów, skoncentrowane wokół odbudowanej synagogi przy ulicy Piekarskiej. Duża część społeczności żydowskiej zaczynała ulegać zasymilowaniu, modernizując swój tradycyjny sposób życia. Powszechne było przekonanie, że Żydzi są ważnym elementem życia miasta i podobnie jak wszyscy mieszkańcy dążą do odbudowy zrujnowanego wojną regionu i jego gospodarki. Podkreślano wręcz wyjątkowo dobre stosunki polsko-żydowskie panujące w mieście.

Wybuch II wojny światowej zmienił całkowicie życie w Gorlicach i mozaikę społeczności naszego regionu. Po wkroczeniu do Gorlic Niemców 7 września 1939 roku rozpoczęło się szykanowanie ludności żydowskiej. W połowie października 1941 roku utworzono na terenie Gorlic getto. Umieszczono tam ok. 3500 miejscowych Żydów, a dodatkowo przesiedlono tam ludność żydowską z okolicznych miejscowości.

Od wiosny 1942 roku zaczęła się stopniowa, systematyczna likwidacja ludności żydowskiej w gettcie dokonywana przez Niemców oraz policję ukraińską. Ostateczna likwidacja getta gorlickiego miała miejsce w sierpniu 1942 roku. Przez sześć tragicznych dni, od 14 do 19 sierpnia, Niemcy dokonywali na terenie miasta, w tzw. Buciarni oraz w lesie Garbacz egzekucji ok. 900 osób.
Wywiezieni z Gorlic Żydzi zostali zamordowani w Bełżcu prawdopodobnie 20 sierpnia 1942 roku.

Z tego powodu w harmonogramie ważnych uroczystości na stałe wpisały się spotkania, które mają na celu utrwalić w pamięci tamte wydarzenia. By podobne piekło na ziemi nie powtórzyło się nigdy więcej.

Uroczystości przy Sidurze

Program obchodów:

• 14:00 – Oficjalne otwarcie Siduru Przechodniów i Apel Pamięci

W tym roku Burmistrz Miasta Gorlice Rafał Kukla oraz zaproszeni goście złożą wiązanki i zapalą znicze, pod Sidurem Przechodniów oddając hołd pomordowanym. Podobnie jak w latach ubiegłych - we współpracy z Sądeckim Sztetlem - poprowadzony zostanie Apel Pamięci.

Program artystyczny w Gorlickim Centrum Kultury

• 16:00 – „Opowieści z nocy” – spektakl – Witold Dąbrowski, Teatr NN Lublin
• 16:30 – Magda Brudzińska Klezmer Trio – koncert cz. I
• 17:15 – „Był sobie raz...” – spektakl – Witold Dąbrowski, Teatr NN Lublin
• 18:00 – Magda Brudzińska Klezmer Trio – koncert cz. II

Źródło info: UM Gorlice